Τίτλος Δημοσίευσης

Ευρωπαϊκή Ένωση – Οργανωμένο Έγκλημα – Παράνομη Διακίνηση Ανθρώπων: Μία ιδιόρρυθμη δυναμική – διαλεκτική σχέση

Συγγραφέας

Αθανασία Π. Συκιώτου

Δημοσιευμένη έρευνα

Μελέτη δημοσιευμένη στα Ποινικά Χρονικά, (3) 2008, σσ.200-215

Περίληψη

Η μελέτη ξεκινά με τη διαπίστωση ότι το οργανωμένο έγκλημα απειλεί άμεσα την εθνική και διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα, προσβάλλει την πολιτική και νομοθετική εξουσία και αποτελεί κίνδυνο για την ίδια τη Δημοκρατία. Ωστόσο, η έννοια του οργανωμένου εγκλήματος είναι δύσκολα προσεγγίσιμη γιατί διαρκώς αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Για τη συγγραφέα, πρόκειται για κοινωνική κατασκευή που καθρεφτίζει μορφές εγκληματικής δράσης οι οποίες θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνες από την κοινωνία και η οποία επηρεάζεται κατά ένα μέρος από διαφορετικά πολιτικά και θεσμικά ενδιαφέροντα. Η αυξανόμενη κοινωνική, οικονομική και γεωγραφική κινητικότητα στην Ε.Ε. έχει επηρεάσει τη δομή και τη σύνθεση των εγκληματικών οργανώσεων που δρουν σε κάθε χώρα της Ε.Ε.. Συνήθης μέθοδος στην οποία καταφεύγουν οι εγκληματικές οργανώσεις εκτός από την τρομοκράτηση και την άσκηση βίας είναι η προσφυγή σε μεγάλης έκτασης διαφθορά.

Η προσπάθεια που γίνεται σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο τα τελευταία χρόνια με στόχο την καταπολέμηση της οργανωμένης εγκληματικότητας, δεν ξεπέρασε μόνο την (υποτιθέμενη) έννοια της διαφθοράς ως ατομικής πράξης (π.χ. δωροδοκία), αλλά και την έννοια της διαφθοράς ως προβλήματος του ποινικού δικαίου.

Η συγγραφέας τονίζει ότι η παράνομη διακίνηση ανθρώπων είτε με την μορφή της παράνομης μεταφοράς μεταναστών, είτε με τη μορφή της εμπορίας ανθρώπων αποτελεί μια πολύ κερδοφόρα επιχείρηση, θεωρεί δε ότι η ζήτηση για χαμηλά αμειβόμενους, μη δηλωμένους και υπάκουους εργαζόμενους στην Ε.Ε. συμβάλλει με τη σειρά της στην ανάπτυξη των παραπάνω φαινομένων. Επίσης, η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση σεξουαλικών υπηρεσιών, σε συνδυασμό με τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την έλλειψη βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων για αξιοπρεπή εργασία, αποτελούν τον  βασικό κινητήριο μοχλό της εμπορίας ανθρώπων.

Μάλιστα, παρά τις δομές που έχει αναπτύξει και τα μέτρα που έχει λάβει η Ε.Ε. για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, με την ένταξη νέων Κρατών μελών η Ε.Ε. υφίσταται μεγαλύτερη πίεση από τις εγκληματικές οργανώσεις.

Η συγγραφέας πιστεύει ότι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την πρόληψη και καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος πρέπει να στραφούν, εκτός από τα νομοθετικά μέτρα, στη βελτίωση των αστυνομικών μεθόδων πρόληψης και καταστολής, στην οργανωτική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών, στη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού και στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας, καθώς και στη βελτίωση των δομών που θα συμβάλουν στην μείωση της παράνομης μετανάστευσης, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για την άνθιση των εγκληματικών οργανώσεων. Ήδη η Ε.Ε. αντιλαμβάνεται ότι η αυξημένη μεταναστευτική ροή που είναι εδώ και χρόνια μόνιμη πραγματικότητα, απαιτεί μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη προσέγγιση και ότι, πρέπει να αναλάβει συνεκτικές δράσεις τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της.